GenAI beleid Guldensporencollege

Inhoudsopgave

Inleiding

Dit document beschrijft het verantwoord en ethisch gebruik van Generatieve Artificiële Intelligentie (GenAI) in onze onderwijsomgeving.

GenAI verwijst naar een vorm van kunstmatige intelligentie die nieuwe inhoud kan genereren, zoals tekst, afbeeldingen of andere media, gebaseerd op patronen en gegevens waarop het is getraind. Deze hulpmiddelen zijn momenteel breed beschikbaar en worden actief gebruikt – door leerlingen en leraren.

Binnen het Guldensporencollege geloven we sterk in de kracht van innovatie als drijvende kracht voor vooruitgang in het onderwijs. In onze kernwaarden staan niet zomaar innovatie en kansen en uitdagingen expliciet vermeld. Het bewust inzetten op GenAI biedt ons de mogelijkheid om niet alleen de traditionele onderwijsmethoden te verbeteren, maar ook om nieuwe kansen te creëren en uitdagende leerervaringen te ontwikkelen.

Door een duidelijk kader voor GenAI te definiëren, streven we ernaar om de innovatieve geest van onze leeromgeving te stimuleren, waarbij we elke leraar en leerling maximale groeikansen willen bieden. Hierbij ligt de focus op het verrijken van het leerproces, het aanmoedigen van creativiteit en het voorbereiden van onze leerlingen op toekomstige uitdagingen in een snel veranderende wereld.

Wat is generatieve A.I.?

GenAI is een technologie die geavanceerde algoritmen gebruikt om nieuwe inhoud te creëren die niet expliciet is geprogrammeerd. Denk aan tekst of code, beelden, video’s, muziek of een combinatie van dit alles. Het leert van grote datasets en gebruikt die kennis om inhoud te creëren die vergelijkbaar is in stijl of context. In de onderwijscontext kan GenAI een waardevol hulpmiddel zijn om leerervaringen voor zowel leraren als leerlingen te verbeteren en leerwinst te behalen.

GenAI genereert output als antwoord op een vraagstelling/prompt met behulp van generatieve modellen zoals Large LanguageModels (LLM’s) en baseert zich hiervoor op grote datasets.

Enkele bekende voorbeelden zijn tekstgeneratoren Bing Chat (Copilot), ChatGPT en beeldgeneratoren zoals DALL-E en Midjourney.

Binnen ons onderwijs kan GenAI een grote meerwaarde zijn. In wat volgt worden afspraken en richtlijnen geformuleerd, aangevuld met enkele concrete voorbeelden.

Gebruik door personeel

GenAI is de volgende grote ICT-revolutie en is nu al niet meer weg te denken uit ons bestaan. We vinden het dan ook belangrijk dat GenAI binnen de schoolcontext op een zinvolle en verantwoorde manier ingezet wordt.

We denken hierbij onder andere -maar niet uitsluitend- aan:

Inhoudscreatie: leraren kunnen GenAI gebruiken om te helpen bij het maken van educatief materiaal, zoals lesplannen, toetsvragen, opdrachten, rubrics, quizzen en andere leermiddelen. Directie of coördinatoren kunnen GenAI gebruiken om beleidsondersteunend materiaal te ontwikkelen.
Gepersonaliseerd leren: GenAI kan helpen bij het aanpassen van educatieve inhoud aan individuele behoeften van leerlingen, waardoor een meer gepersonaliseerde en adaptieve leerervaring ontstaat.
Geautomatiseerd (of geassisteerd) beoordelen: leraren kunnen tijd besparen door GenAI

in te zetten voor het automatiseren van het beoordelingsproces voor opdrachten en evaluaties.

Gebruiksmogelijkheden voor leerlingen

Leerlingen kunnen GenAI gebruiken in de schoolcontext. Hierbij verwachten we dat ze dit op een correcte, zinvolle en eerlijke manier inzetten. Uiteraard is dit voor leerlingen een leerproces waarbij we ze als leraar ondersteunen, begeleiden en bijsturen. Enkele toepassingsmogelijkheden voor leerlingen zijn:

Tutoring en ondersteuning: leerlingen kunnen profiteren van door AI aangedreven tutoringsystemen die extra ondersteuning en uitleg bieden bij uitdagende onderwerpen. Zo kan GenAI complexe concepten vereenvoudigen. Gebruik GenAI bijvoorbeeld bij het studeren om leerstof in te oefenen. Of laat GenAI flashkaarten, activiteiten of hulpmiddelen voor je maken.
Taal leren: GenAI kan worden gebruikt om taalleermiddelen te ontwikkelen die oefenen vergemakkelijken en taalvaardigheid verbeteren. Zo kan je GenAI gebruiken als taal assistent voor het herwerken of verbeteren van zelfgeschreven teksten. Dit is vergelijkbaar met de spelling- en grammaticacheckers die we vandaag ook al kennen.
Creativiteitsversterking: Leerlingen kunnen hun creativiteit verkennen en vergroten met door GenAI ondersteunde tools voor kunst, schrijven en andere creatieve activiteiten. GenAI kan je stimuleren bij creatief denken, brainstormen en het genereren van ideeën vanuit verschillende perspectieven.
Kritisch bronnenonderzoek: bepaalde GenAI tools (Bing Chat/Copilot) kunnen helpen bij het zoeken naar bronnen. Analyseer en verwerk de verkregen informatie; kopieer ze niet zomaar.

Aandachtspunten bij het gebruik van A.I. – voor personeel en leerlingen

Net zoals bij andere (technologische) hulpmiddelen gebruiken we deze bewust, doelgericht en verantwoordelijk. Volgende richtlijnen zijn belangrijk bij het gebruik op school:

Verantwoordelijkheid: als gebruiker van GenAI tools blijf je verantwoordelijk voor de inhoud die gecreëerd wordt.
Transparantie: communiceer duidelijk wanneer GenAI tools worden gebruikt en verstrek informatie over hoe beslissingen worden genomen om vertrouwen te bevorderen. Gebruik dus ook bij GenAI output bronvermelding.
Controle: controleer de output van GenAI tools. GenAI wil graag antwoorden en hallucineert hierbij soms: als large language model kan deze heel samenhangende en logische teksten maken. Maar verwar dit niet met ‘waarheidsgetrouw’: als gebruiker blijf je blijf je steeds de eindverantwoordelijke, neem niets zomaar aan.
Ethisch gebruik: zorg ervoor dat GenAI-toepassingen voldoen aan ethische richtlijnen en geen vooroordelen of discriminatie in stand houden.
Privacy: bescherm leerlingengegevens en zorg voor naleving van regelgeving inzake gegevensbescherming (GDPR).
Blijf kritisch bij het gebruik: evalueer en monitor regelmatig GenAI-systemen om eventuele onbedoelde gevolgen of vooroordelen te identificeren en te corrigeren.
Overtref jezelf dankzij of met hulp van GenAI. Voeg met andere woorden een extra laag toe aan je werk of opdracht. Denk aan extra argumentatie of onderbouwing, kritische analyse, volledige en correcte bronvermelding, creatieve inbreng, persoonlijke insteek of reflectie, vernieuwend karakter of door extra connectie met de maatschappelijke context.

Wat kan niet?

GenAI kan veel maar dit betekent niet dat alles zomaar kan of mag binnen de schoolcontext. Hou bij het gebruik rekening met volgende aandachtspunten:

Vervanging voor menselijke interactie: GenAI mag niet de essentiële menselijke elementen van ons onderwijs en leren vervangen. Het moet de onderwijservaring aanvullen en verbeteren, niet in de plaats komen van oprechte menselijke interactie.
Enige beoordelingsmaatstaf: Hoewel GenAI kan helpen bij beoordelen, mag het niet de enige maatstaf zijn voor het evalueren van studenten. Menselijk oordeel en kwalitatieve beoordeling blijven cruciale elementen van onderwijs.
GenAI als enige auteur: het resultaat van GenAI wordt niet letterlijk in zijn geheel overgenomen of gekopieerd. Dit is onethisch en wordt aanzien als plagiaat. Gebruik GenAI niet om projecten te maken zonder enige persoonlijke inbreng. Op deze manier heeft het gebruik geen meerwaarde en lieg je jezelf en anderen voor.
Geef nooit (privacy)gevoelige of vertrouwelijke informatie (evaluaties, resultaten, LVS-info, …) aan GenAl. Er is weinig transparantie over wat ontwikkelaars/platformen hier verder mee doen. Ga na of je beschikt over de nodige toestemming of licentie voor het ingeven van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Gebruik bij voorkeur Bing Chat (Copilot) als tool binnen de schoolomgeving. Hier ben je zeker dat er voldaan wordt aan de noodzakelijke privacy eisen.

Ten slotte

Dit beleid is ontworpen om de verantwoorde integratie van Generatieve AI binnen het Guldensporencollege te begeleiden en ondersteunen, waarbij innovatie wordt bevorderd en tegelijkertijd ethische normen worden gehandhaafd waarbij welzijn van leerlingen en leraren voorop staat.

Regelmatige herzieningen en updates van dit beleid zijn essentieel om de relevantie ervan te waarborgen in het dynamische landschap van GenAI in het onderwijs. Als school willen we zowel leraren en leerlingen concreet ondersteunen in het gebruik van deze uitdagende nieuwe technologieën. Voor ondersteuning kan je terecht in het team A-PT-Digitaal leraren (kanaal 🧠 AI), bij de PedICT of op één van de sessies die aangeboden worden.

Bronnen

Verantwoord gebruik van Generatieve Artificiële Intelligentie (Academiejaar 2022-2023). (n.d.). Student Aan KU Leuven. https://www.kuleuven.be/onderwijs/student/onderwijstools/artificiele-intelligentie

AI in het onderwijs: meerwaarde of niet? (n.d.). www.vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/kenniscentrum-digisprong/themas/innovatie/artificiele-intelligentie/ai-in-het-onderwijs-meerwaarde-of-niet

Richtlijnen voor het verantwoord gebruik van GenAI op RHIZO Zorgkrachtschool (L. Vanhauwere). ZOKR – Richtlijnen voor het gebruik van Generatieve AI (canva.com)

scottybreaksitdown | Work smarter, not harder. (n.d.). https://scottybreaksitdown.com/

Guldensporencollege. Pedagogisch project.

Hoe stel ik mijn persoonlijke laptop in voor gebruik op school?

Onderstaande checklist van installaties en configuraties is noodzakelijk op jouw laptop voor het volgen van de lessen.

Verkreeg je recent je laptop via Signpost? Dan zullen de meeste zaken al in orde zijn.

Minimumvereisten hard- en software.
Accounts: het profiel instellen van Microsoft 365 en Smartschool.
Eventueel loskoppelen vorige school.
Software: je installeert Office, OneDrive, Teams
… en eventueel de cloudprintersoftware.

Minimumvereisten

Controleer of je toestel voldoet aan de minimumvereisten:

Hardware

CPU: Ryzen 3 4300U of gelijkwaardig
Geheugen: minimaal 4GB voor de meeste richtingen/8GB geheugen noodzakelijk voor bepaalde opties. Informeer je bij inschrijving.
Merk op: in het laptopproject bieden we enkel 8 GB aan. Zo kunnen onze toestellen gedurende de volledige looptijd van het contract zonder zorgen gebruikt worden. Zie de Bestel-knop op onze laptoppagina voor details.
Opslag: minimaal 128GB SSD (256GB aanbevolen)
Het toestel is een pendevice of er wordt gewerkt met een losse tekentablet (bv. Wacom One Small van ca. 30 à 40 euro).
Doet je Signpost-pen of touch het niet meer? Ga langs bij de eerstelijnssupport op jouw campus, wie weet valt het probleem onder garantie.
Vind je jouw Signpost-pen niet meer? Bestellen kan via Academic Shop.
De batterijlevensduur van het gebruikte toestel is voldoende om een volledige schooldag (7 lesuren) zonder oplader te kunnen werken.

Software – besturingssysteem

Niet zeker? Controleer via de sneltoets Windows-toets + r (van run) > winver > ok.
Minimaal Windows 10 (v20H2). Windows 11 mag dus uiteraard ook.
Doe eventueel een upgrade van Windows 10 naar 11 via de installatieassistent.
Andere besturingssystemen zijn niet toegelaten.
Zorg dat je beheerder (administrator) bent van het toestel en je dus alle software kan installeren die je nodig hebt.

Accounts

Controle Microsoft 365 account

Surf naar office.com en meld je aan met je @leerling.guldensporencollege.be-account. Doorloop ook eventuele vragen die gesteld worden, bv. de controle van je gsm-nummer.
Klik rechtsboven op jouw naam en klik door naar ‘Account weergeven‘. Klik tenslotte op ‘Beveiligingsgegevens‘ en update alle verouderde info (bv. een nieuw gsmnr). Zo is wachtwoordherstel mogelijk. Via de link https://aka.ms/mfasetup heb je ook altijd toegang tot deze pagina.

Controle Smartschool account

Surf naar guldensporencollege.smartschool.be. Meld niet aan via de voorziene tekstvakken, maar via de knop (Aanmelden met) Microsoft. Doorloop eventuele vragen die gesteld worden.
Klik linksboven op je naam en kies voor ‘Profiel‘. Vul je eigen @leerling.guldensporencollege.be in, waarbij je deze zal moeten bevestigen door je e-mail te controleren. Het einddoel is dat er een groen vinkje naast je e-mailadres komt. Stond er al een groen vinkje? Dan ben je al in orde.

Loskoppelen vorige school?

Controleer via de stappen onder de afbeelding als je toestel nog gekoppeld is aan een andere school dan het Guldensporencollege. Als dat het geval is moet je deze verbinding verbreken.

Ga in Windows naar *Instellingen > accounts > Toegang tot werk of school* (meer info).

Je installeert …

Office

Druk op de Windows-toets en controleer als je Word ed. hebt geïnstalleerd staan.
Is dat niet zo?
- Log in op office.com
- Klik rechtsboven op ‘Apps installeren’
- Installeer de Microsoft 365-apps (dat kan op vijf verschillende toestellen). Dit duurt een tijdje en doe je best buiten de lesuren.

Office-account

Nu Office geïnstalleerd is moet je controleren als je correct bent aangemeld:

Druk op de Windows-toets, typ Word en druk op enter.
Klik rechtsboven op jouw naam.
Je moet aangemeld zijn met je @leerling.guldensporencollege.be-account. Klik op ‘Afmelden’ voor accounts die je niet gebruikt en klik op ‘Aanmelden met een ander’ account’ als je nog niet zou aangemeld zijn met je schoolaccount.

Onedrive

Druk op de Windows-toets, typ Verkenner en druk op enter.
Controleer als ‘☁️ OneDrive – Guldensporencollege Kortrijk’ aanwezig is in het navigatievenster aan de linkerkant (zie schermafdruk).
Is dat niet zo?
- Log in op office.com.
- Klik op het wafelmenu linksboven en kies OneDrive.
- Klik op het ⚙️tandwiel rechtsboven en kies er in de instellingen voor ‘Deze OneDrive synchroniseren’.
- Volg de stappen.
Tip: bekijk 🎬 dit filmpje.

Teams desktop app

Druk op de Windows-toets, typ Teams.
Een wit schildje? Die is enkel voor privé-gebruik en gebruiken we niet op school. Je mag deze gerust verwijderen als je die zelf niet gebruikt.
Een blauw schildje? Die gebruiken we op school. Open deze en volg eventuele verdere stappen.
Geen blauw schildje? Download de Teams Desktop App en installeer deze. Via dezelfde link vind je ook de Teams Mobiele App terug.

Op school gebruiken we enkel het blauw schildje, niet het witte.

Optioneel

Wil je kunnen afdrukken op school? Dan moet je cloudprintersoftware installeren. Meer info staat in het ‘Printen en kopiëren‘-artikel.

Je laptop goed gebruiken op school: afleiding vermijden.

Je laptop gebruik je uiteraard niet enkel voor school. Ook privé biedt de laptop heel wat mogelijkheden. Dat brengt uiteraard een aantal uitdagingen met zich mee. We geven hier enkele tips om hiermee op een goede manier om te gaan.

Afleiding vermijden

Snapchat, Discord, Whatsapp, … er zijn heel veel toepassingen die om onze aandacht vragen.

Uiteraard is het -zeker op school of tijdens het studeren- niet de bedoeling dat we continu afgeleid worden. Helaas is het soms moeilijk om hieraan te weerstaan.

Gelukkig biedt de schoollaptop verschillende mogelijkheden om ons daartegen te wapenen.

De belangrijkste tips en hulpmiddelen samengevat. (RMK = rechtermuisknop)

Concentreren makkelijker maken: focus of concentratiehulp gebruiken en afleiding beperken.

Heb je hulp nodig om geconcentreerd te blijven werken/studeren? Windows biedt hulp! Gebruik de functie focus in Windows 11 of concentratiehulp voor wie nog Windows 10 gebruikt.

En durf je jezelf soms te verliezen in het vele werk? Deze gratis tool helpt je om die broodnodige pauze niet te vergeten. Op die manier kan je daarna opnieuw geconcentreerd aan de slag.

Daarnaast biedt Windows een aantal tools om (visuele) afleiding te minimaliseren. We sommen de belangrijkste op. Je vindt hier ook de link met meer info hoe je deze zaken instelt.

Een donkere modus kán rustiger voor de ogen zijn (maar niet per definitie, bron). Wil je dit aan- of uitzetten, dan ga je naar de instellingen van Windows 11 (🏁 + I) > Persoonlijke instellingen > Kleuren. Daar kies je in de keuzelijst voor Licht, Donker of Aangepast.
Je kan een donkere modus ook per applicatie apart instellen. Voor bv. Word is dat via Bestand > Opties linksonderaan > Algemeen. Bij de persoonlijke instellingen kies je bij de keuzelijst van het Office-thema voor Donkergrijs, Zwart, Wit, Systeeminstelling gebruiken (het vorig opsommingsteken) of Kleurrijk. Dit bepaalt direct ook de instelling voor Excel en PowerPoint.
Beperk het aantal meldingen: bepaal zelf wanneer je welke meldingen ziet.
Beperk visuele afleiding door animaties, achtergrondafbeeldingen en andere zaken uit te schakelen.
Afhankelijk van het moment van de dag kan je bepalen of meldingen wel/niet getoond worden.
Leg bepaalde apps het zwijgen op. Stel zelf in welke apps meldingen kunnen tonen en welke niet.
Gebruik de insluitende lezer om visuele afleiding tijdens het surfen te minimaliseren.
Hou het overzicht: bepaal zelf welke pictogrammen je op de taakbalk wilt opnemen om zo het aantal weergegeven items te verminderen.

Meer info over deze functionaliteit en hoe je deze gebruikt kan je hier lezen.

Maak duidelijk onderscheid tussen school en ontspanning

We raden aan om op de schoollaptop een tweede gebruikersprofiel aan te maken.

Schoolaccount (voornaam.naam@leerling.guldensporencollege.be) gebruik je voor Teams, Outlook en Office. Onder deze account installeer je enkel die zaken die nodig zijn voor school. Alles wat enkel privé is installeer je op een tweede account.
Extra account: hier kan je je persoonlijke software installeren en gebruiken.

Voordeel: er is een duidelijk onderscheid tussen school en privé en je vermijdt onnodige afleiding. Op school werk je dan altijd met de schoolaccount, in je vrije tijd kan je wisselen naar je speelaccount.

Een extra account toevoegen aan de schoollaptop kan eenvoudig. Je leest hier hoe.

Werk je niet met twee afzonderlijke accounts? Zorg er dan best voor dat schoolgerelateerde toepassingen niet standaard mee op te starten.

Nog niet voldoende? Extra technische mogelijkheden.

Zijn bovenstaande tips niet voldoende? Naast deze tips bestaan er ook nog -iets ingrijpender- technische hulpmiddelen die je kan gebruiken. Let op: voor sommige functionaliteit is een extra betalende licentie nodig.

Ouderlijk toezicht in Windows. Dit is een eenvoudige, effectieve manier om gezonde online gewoonten aan te moedigen. Hoe je dit instelt kan je hier terugvinden.
Software die het onmogelijk maakt om (op bepaalde momenten) bepaalde websites te bezoeken voor wie het moeilijk heeft zelf aan alle verleiding te weerstaan. Voorbeeld: Cold Turkey.
Internettoegang limiteren: sommige providers bieden de mogelijkheid om bepaalde websites te blokkeren of de toegang tot internet in de tijd te limiteren. Zo biedt Telenet volgende mogelijkheden.