Natuurlijk vervullen wij als leerkrachten een onmisbare rol in de klas. Maar er zijn momenten waarop we niet fysiek aanwezig kunnen zijn of waarbij dat niet voor elke leerling noodzakelijk is.
Het kan voorkomen dat leerlingen zelfstandig moeten werken. Denk aan specifieke onderdelen van de les, situaties waarbij onze aandacht elders nodig is of opdrachten thuis. Daarnaast is het bevorderen van het vermogen van leerlingen om zelfstandig informatie te verwerken essentieel. Dit alles vraagt soms om zelfstandige activiteiten (tijdens de les).
In essentie vinden (delen van) lessen soms plaats zonder directe begeleiding van de leraar. Ook in deze gevallen kan het correct inzetten van pedagogische ICT een duidelijke meerwaarde betekenen.
Op deze pagina proberen we enkele tips te geven over hoe je dit kunt aanpakken zonder terug te vallen op de instructie “studeer pagina xx tot pagina xy” of “lees het volgende artikel“. Hoewel sommige van deze methoden wellicht al bekend zijn, hopen we nieuwe mogelijkheden te introduceren of bestaande benaderingen verder te verduidelijken.
En uiteraard: alles hieronder kan je ook inzetten in de context van een normale les waarbij wel ruimte is voor directe begeleiding.
De onderdelen van elke les
We vertrekken voor het uitwerken van een les zonder leraar vanuit enkele essentiële onderdelen van elke les:
Door de les op de te delen in bovenstaande onderdelen en door voor elk van die momenten specifieke digitale technieken aan te reiken, hopen we dat elke leraar voor de eigen lescontext aan de slag kan.
1. Instructies
Hoe maak je de leerlingen duidelijk wat er moet gebeuren wanneer je er zelf niet bent?
Je maakt een instructiefilmpje.
- Je filmt jezelf via je camera of rechtstreeks in STREAM.
- Je zorgt dat het STREAM tabblad toegevoegd is aan je klasteam.
- Je post een link naar dit filmpje of je plakt het filmpje in je OneNote-cursus.
Nog niet vertrouwd met Microsoft Stream dan kan je hier meer info vinden. Stream kan bij aanvang wat overweldigend lijken, spreek zeker een collega van pedagogische ICT aan voor een vlotte start wanneer het niet direct duidelijk is. Hier maak je makkelijk een afspraak op een moment dat voor jou past.
Je gebruikt de optie Classwork in je klasteams.
- In je klasteam maak je een nieuwe “Classwork” aan (in plaats van een “opdracht”)
- Het belangrijkste voordeel hiervan is dat de leerling alles bij elkaar vindt: bronmateriaal in Word, PDF, websites, filmpjes én de uiteindelijke opdracht die hij/zij moet indienen. Ook dit helpt weer om de aandacht van de leerling bij de les te houden.
- Classwork nieuw voor jou? Bekijk deze OnePager of lees er hier alles over
Een Sway.
- Via Microsoft maak je een Sway met hierin de voortgang van de les.
- Het voordeel van een Sway is dat deze zo is opgebouwd zodat er een lijn zit in wat er allemaal moet gebeuren. (Nog meer dan een PowerPoint met meer afzonderlijke slides.)
Een uitgebreide Teamsopdracht.
- Je maakt een Teamsopdracht.
- Je zorgt dat er in de eerste instantie een duidelijke titel en instructie is.
- Er zijn documenten in bijlage als cursus en eventueel een sjabloon hoe de leerlingen de cursus kunnen verwerken.
- Er is een rubric aanwezig zodat de leerlingen weten waarop ze beoordeeld kunnen worden.
- Er staat een punt op de volledige opdracht.
- Er is een duidelijke deadline.
Je maakt een leerpad in OneNote.
- Je maakt een nieuwe OneNotepagina, die je aan je leerlingen bezorgt. (Door distributie, via de Inhoudsbibliotheek of via Opdrachten in Teams).
- Je maakt een oplijsting met de verschillende stappen die de leerlingen moeten zetten.
- Je voegt een hyperlink toe naar het materiaal dat de leerlingen moeten gebruiken. (Tip: CTRL + K) Let op: zorg ervoor dat de rechten juist ingesteld staan voor het achterliggende materiaal dat je aanbiedt.
- Als je het visueel aantrekkelijk wilt maken, kan je ook met afbeeldingen werken in plaats van een oplijsting. Met dezelfde werkwijze met hyperlinks kan je ook een afbeelding aanklikbaar maken.
OneNote is nieuw voor jou? Wil je zelf de kracht van OneNote klasnotitieblok ontdekken? Er is een handig leerpad waarmee je zelfstandig de eerste stappen kunt zetten. OneNote kan bij aanvang wat overweldigend lijken, spreek zeker een collega van pedagogische ICT aan voor een vlotte start wanneer het niet direct duidelijk is. Hier maak je makkelijk een afspraak op een moment dat voor jou past.
2. Inleiding van het lesonderwerp
Je wil de leerlingen warm maken voor een thema, peilen naar de voorkennis of ze in contact brengen met een bepaald onderwerp.
Wat zegt AI over het thema?
- De leerlingen openen Microsoft Edge.
- In de rechterbovenhoek vinden ze het icoon van de Copilot.
- In de chat kunnen ze enkele gerichte vragen stellen over een bepaald onderwerp.
- Ze krijgen ook de bronnen waarop AI het antwoord baseert.
- Daarna kunnen ze misschien best kort weergeven welke vragen ze hebben gesteld, welke antwoorden ze kregen en wat er dan op die specifieke sites staat.
De leerlingen praten zelf even met een historisch figuur of een expert in het vakgebied.
- De leerlingen openen Microsoft Edge.
- In de rechterbovenhoek vinden ze Copilot.
- In de chat geven ze een prompt (opdracht voor AI) in waardoor AI de antwoorden kan aanpassen zoals ze van een specifieke persoon komen.
- Die prompt zou voor het praten met een historisch figuur de volgende kunnen zijn (voorbeeld Napoleon Bonaparte):
Ik wil dat je je gedraagt als {persoon}, een beroemd historisch figuur. Ik wil dat je antwoordt en reageert zoals hij dat zou doen, met dezelfde toon, manier van spreken, meningen, filosofie en woordenschat die hij zou gebruiken maar je praat in het Nederlands. Schrijf geen uitleg, alleen antwoord zoals hij dat zou doen. Je moet al de kennis van {persoon} hebben. Mijn eerste zin is “Hallo”.
persoon = {Napoleon Bonaparte} - Na het invoeren van bovenstaande prompt kan de leerling het gesprek starten met Hallo. Hierna zal de historische persoon die gekozen werd het gesprek starten.
Ze checken even de actualiteit via de krantenkiosk.
- Zorg dat de leerlingen ingelogd zijn met hun schoolaccount en dat ze surfen met Microsoft Edge.
- Via deze link komen ze terecht bij de kranten van dag: https://krantenkiosk.bibliotheek.be/
- Via deze link zoeken ze naar artikels in het archief: https://kortrijk.bibliotheek.be/krantenarchief?q=
Wat zegt YouTube over mijn thema (en ja dit kan zonder reclame en afleiding).
Wanneer je zelf een filmpje gevonden hebt dan kan je dit delen met de leerlingen zonder dat er reclame verschijnt.
Alle Officeproducten (Teams, OneNote, Word, PowerPoint) zien dat je met een schoolaccount aangemeld bent als je een YouTubefragment invoegt. Op deze manier krijgen de leerlingen geen reclame te zien en op het einde geen suggesties voor andere filmpjes.
- Ga in je browser naar het Youtubefilmpje dat je wil delen.
- Klik onder de video op “delen”.
- Voeg eventueel een startmoment toe (vink “Beginnen bij” aan en stel de juiste starttijd in).
- Klik op kopiëren.
- Plak de link in je PowerPoint, Word of OneNotepagina, of voeg toe in Classwork of als tab in je klasteam.
- Je kan de leerlingen perfect ook zelf een filmpje laten zoeken en dit laten bespreken.
3. Theorie
Vaak moet er wat theorie verwerkt worden, wat uitleg gegeven worden of begrippen verduidelijkt…
Je kan een PowerPoint maken met ingesproken uitleg.
- Je maakt een nieuwe PowerPoint of opent een bestaande
- Via het tabblad “opnemen” kan je jezelf filmen of audio opnemen terwijl je de PowerPoint afspeelt. Zie Beeld opnemen voor meer info.
Een filmpje maken of gebruiken.
- Je filmt jezelf via je camera of rechtstreeks in Microsoft Stream. Of je gebruikt bestaand materiaal.
- Je combineert dit filmpje met vragen aan de hand van een BookWidget.
- Voordelen: leerlingen kunnen het filmpje niet doorspoelen en als leraar krijg je inzage in het effectief bekijken van het filmpje.
Je maakt een leerpad in OneNote.
- Je maakt een nieuwe OneNotepagina, die je aan je leerlingen bezorgt. (Door distributie, via de Inhoudsbibliotheek of via Opdrachten in Teams).
- Je maakt een oplijsting met de verschillende stappen die de leerlingen moeten zetten.
- Je voegt een hyperlink toe naar het materiaal dat de leerlingen moeten gebruiken. (Tip: CTRL + K) Let op: zorg ervoor dat de rechten juist ingesteld staan voor het achterliggende materiaal dat je aanbiedt.
- Als je het visueel aantrekkelijk wilt maken, kan je ook met afbeeldingen werken in plaats van een oplijsting. Met dezelfde werkwijze met hyperlinks kan je ook een afbeelding aanklikbaar maken.
Voeg gestructureerde en automatische reflectie toe aan je lesmateriaal.
In het klasnotitieblok van Teams kunnen leraren eenvoudig reflectie toevoegen aan het cursusmateriaal. Reflectie is een belangrijk onderdeel van het leerproces en kan leerlingen helpen bij het zelfstandig verwerken van theorie. Een Reflect check-in is laagdrempelig en eenvoudig in gebruik voor de leerling zelf.
Door een Reflect check-in toe te voegen geef je de mogelijkheid aan leerlingen om op een gestructureerde manier aan zelfreflectie te doen en krijg je als leraar op een eenvoudige manier inzage in het leren van je leerling.
Een Reflect check-in voeg je in enkele kliks toe aan elke willekeurige OneNote pagina van je cursus. Je kan dit gebruiken voor snelle en gemakkelijke pre- en postbeoordelingen of als “exit slips” om de volgende les voor te bereiden.
Hoe voeg je nu snel zelf een reflect toe?
- Ga naar het gewenste team en selecteer Class Notebook.
- Zoek de pagina waar u wilt dat leerlingen hun leerproces beoordelen.
- Selecteer het Class Notebook-tabblad en selecteer Reflecteren. Hiermee wordt een deelvenster geopend waarin u uw incheckvraag kunt plaatsen.
(Sommige vragen hebben een tekstvak om ze specifieker te maken. Bewerk de tekst als u dat wilt. De titel van de pagina wordt automatisch ingevuld.) - Kies een incheck-vraag uit de beschikbare lijst.
- Distribueer de pagina naar de leerlingen. Vanaf dat moment kan elke leerling de Reflect check-in persoonlijk invullen.
Als leraar kan je daarna via de optie Reflect de resultaten bekijken. Uiteraard zien leerlingen enkel de eigen Reflect check-ins. Jij als leraar ziet alle resultaten.
Reflect is standaard en gratis beschikbaar binnen het OneNote klasnotitieblok. Meer weten? Dan kan je hier terecht.
Een BookWidget.
Bookwidget is een online tool waarmee je interactieve oefeningen en toetsen kunt maken en delen met je leerlingen. Je kunt kiezen uit meer dan 40 verschillende soorten oefeningen, zoals quizzen, werkbladen, kruiswoordraadsels, memoryspelletjes, enz. Je kunt ook multimedia-elementen toevoegen, zoals afbeeldingen, video’s, audio, enz. BookWidgets integreren naadloos in je klasteam.
Bookwidget kan gebruikt worden om theorie aan te brengen op een leuke en interactieve manier. Je kunt bijvoorbeeld een webquest maken, waarbij je leerlingen een bepaald onderwerp laten onderzoeken aan de hand van online bronnen. Of je kunt een interactief werkblad maken, waarbij je leerlingen de theorie kunnen lezen en meteen kunnen toepassen in oefeningen die automatisch verbeterd worden.
Elke leraar kan gebruik maken van een BookWidget licentie, deze wordt aangevraagd met een eenvoudige mail naar ICT Centraal.
De leerlingen lezen een tekst en verwerken deze met het pennetje.
Op school verwachten we dat elke leerling beschikt over een pendevice.
Een pendevice kan handig zijn om theorie te verwerken in Microsoft Teams en OneNote, omdat leerlingen daarmee hun notities kunnen verrijken met handgeschreven tekst, tekeningen, schetsen, annotaties, enz. Dit zorgt voor een betere verwerking van de theorie.
Hier zijn een paar use cases voor het gebruik van een pendevice in Teams en OneNote, … :
- Digitaal noteren: Net zoals je een tekst op papier verwerkt door er vanalles bij te schrijven kan dit ook met de laptop. Laat de leerlingen eventueel eens de Cornell-methode toepassen (titel, vragen, notities, samenvatting).
- Interactieve werkbladen: Je kunt in OneNote een werkblad maken met theorie en oefeningen, en je leerlingen vragen om dat in te vullen met een pendevice. Je kunt ook afbeeldingen en printouts vastzetten op de achtergrond, zodat je leerlingen daarop kunnen schrijven of tekenen.
- Webquests: Je kunt in OneNote een webquest maken, waarbij je je leerlingen een onderwerp laat onderzoeken aan de hand van online bronnen. Je kunt je leerlingen stimuleren om met een pendevice hun bevindingen te presenteren in de vorm van een poster, een mindmap, een infographic, enz.
Minecraft als leeromgeving.
Minecraft is een online spel waarin je zelf gebouwen en constructies kunt maken en hierin kunt rondlopen.
Elke leraar en leerling beschikt over een Minecraft voor onderwijs licentie.
Minecraft kan alleen gespeeld worden of samen met anderen. Minecraft kan gebruikt worden voor onderwijs doordat je er allerlei opdrachten mee kunt (laten) uitvoeren die te maken hebben met verschillende vakken. Hier zijn enkele voorbeelden van hoe je Minecraft kunt gebruiken voor het verwerken van (nieuwe) theorie.
- Geschiedenis: Je kunt de leerlingen een historisch bouwwerk of een wereldwonder laten nabouwen in Minecraft, nadat ze eerst onderzoek hebben gedaan naar de geschiedenis en de kenmerken ervan. Zo kun je bijvoorbeeld de Chinese Muur, de piramides van Egypte, of het Colosseum laten maken.
- ICT: laat de leerling kennis maken met A.I. door de wereld Generation A.I.
- Wiskunde: Je kunt de leerlingen laten oefenen met het berekenen van de inhoud of de oppervlakte van de blokken in Minecraft. Je kunt ook geometrische puzzels laten oplossen, zoals het maken van een piramide met een bepaald aantal blokken.
- Filosofie – Godsdienst – Engels – …: over een betere, vredigere wereld. Ga in gesprek met nobelprijswinnaars in de Active Citizen wereld.
- Taal: Je kunt de leerlingen een boek laten lezen en daarna de wereld uit het boek laten nabouwen in Minecraft. Je kunt ook de leerlingen een verhaal laten schrijven dat zich afspeelt in hun eigen Minecraft-wereld.
- Natuur: Je kunt de leerlingen laten kennismaken met verschillende dieren en klimaten door ze te laten spelen in de Frozen Planet-wereld, die gebaseerd is op de documentaire van BBC Earth. Je kunt ook de leerlingen laten leren over de ruimte en de raketten door ze te laten spelen in de Artemis Mission-wereld, in samenwerking met de NASA.
- Verkeer: Je kunt de leerlingen laten oefenen met verkeerssituaties door ze te laten spelen in de VVN Minecraft Verkeerseducatie-wereld, waar ze moeten fietsen, oversteken, en verkeersborden moeten herkennen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van hoe je Minecraft kunt gebruiken voor onderwijs. Er zijn nog veel meer mogelijkheden, afhankelijk van je eigen creativiteit en de leerdoelen die je wilt bereiken. Je kunt ook gebruikmaken van de lespakketten van Minecraft Education, die je kunt vinden op hun website.
Overweldigd? Maak zeker gebruik van de ondersteuning via het specifieke Minecraft kanaal op A-PT-Digitaal leren.
4. Oefenen
Wanneer de theorie gezien is moeten de leerlingen dit zelf gaan toepassen, inoefenen en verwerken.
De leerlingen schrijven een tekst en Microsoft Copilot geeft feedback op basis van een aangeleverde rubric.
- De leerlingen schrijven een tekst en Microsoft Copilot geeft feedback op basis van een vaste rubric
- De leerlingen schrijven bijvoorbeeld een opinietekst en slaan deze op als pdf-document.
- Ze openen dit document in Microsoft Edge.
- Ze openen Microsoft Copilot terwijl het document open staat.
- Ze vragen Copilot de tekst te beoordelen aan de hand van de gegeven rubric. (Daarna vraagt Copilot je mogelijks toestemming om de geopende webpagina te bekijken.)
Een mogelijke prompt is:
Je neemt de rol van een leraar op je. Je beoordeelt de geopende tekst op basis van de rubriek tussen **. Geef feedback op basis van de rubriek en formuleer 3 concrete verbetersuggesties.
** hier komt de rubriek **
De wiskundetools in OneNote of math.microsoft.com helpen met oefenen.
De wiskundetools in OneNote for Classroom en math.microsoft.com kunnen door je leerlingen gebruikt worden om zelfstandig theorie in te oefenen op verschillende manieren. Hier zijn enkele voorbeelden:
- De leerling kan een vergelijking of een probleem schrijven (of typen) in OneNote, en dan de wiskundetool gebruiken om de oplossing te zien, de stappen te volgen, en de uitleg te lezen. De moeilijkheidsgraad kan aangepast worden, of er kan een vergelijkbaar probleem gegenereerd worden om verder te oefenen.
- De leerling kan een grafiek maken in OneNote, en dan de wiskundetool gebruiken om de functie te zien, de eigenschappen te analyseren, en de snijpunten te berekenen. Je kan ook de grafiek veranderen, of een andere functie toevoegen om te vergelijken.
- De leerling kan een probleem scannen of schetsen met de laptop (of smartphone en dan math.microsoft.com gebruiken om de oplossing te zien, de stappen te volgen, en de uitleg te lezen. In de tool kan je ook de probleemsoort kiezen, of een ander probleem oplossen om verder te oefenen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van hoe je de wiskundetools in OneNote for Classroom en math.microsoft.com kunt gebruiken om leerlingen zelfstandig theorie te laten oefenen. Er zijn nog veel meer mogelijkheden, afhankelijk van de leerdoelen en voorkeuren van de klasgroep of leerling.
GeoGebra.
GeoGebra Wiskunde oefenen een ideale hulp voor leerlingen om te oefenen en zich voor te bereiden op evaluaties. Het biedt nauwkeurige hulp wanneer er geen leraar in de buurt is en stelt leerlingen in staat om rekenproblemen op te lossen op hun laptop, tablet of smartphone. Hier lees je er meer over.
Om te beginnen kan je de dynamische notatie gebruiken en de begeleide initiatiehandleidingen volgen om de basisprincipes en mogelijkheden van GeoGebra Wiskunde oefenen te leren kennen. Er zijn verschillende soorten rekenproblemen die je kunt oplossen, zoals getallen, algebra, meetkunde, functies, statistieken en kansberekening.
Zo kan je een rekenprobleem op twee manieren selecteren of invoeren:
- Typ het probleem dat je wilt oplossen in het invoervak en klik op Oefenen. Je kunt met het virtuele toetsenbord meer complexe uitdrukkingen invoegen.
- Selecteer een van de getoonde types van rekenproblemen en oefen dit type met randomopgaven.
Na het ingeven van een rekenprobleem verschijnt de interactieve, dynamische interface met de Graspable Math notatie. Leerlingen kunnen nu het probleem stap voor stap oplossen. Als je hulp nodig hebt om je specifiek rekenprobleem op te lossen, kunnen ze op de knop Hint klikken voor een tip met visuele ondersteuning voor een volgende stap. Als de tips je niet de gewenste informatie bieden, kunnen ze op de knop Next Step klikken om de volgende stap te onthullen.
Leerlingen kunnen ook een reeks gelijkaardige opgaven oplossen door een van de vooraf gedefinieerde rekenopgaven te selecteren in GeoGebra Wiskunde oefenen. Na het afwerken van een opgave kunnen ze klikken op de knop Next om een gelijkaardig probleem te laden en verder te oefenen.
Voeg gestructureerde en automatische reflectie toe aan je oefeningen.
In het klasnotitieblok van Teams kunnen leraren eenvoudig reflectie toevoegen aan het cursusmateriaal. Reflectie is een belangrijk onderdeel van het leerproces en kan leerlingen helpen bij het zelfstandig verwerken van theorie en oefeningen. Een Reflect check-in is laagdrempelig en eenvoudig in gebruik voor de leerling zelf.
Door een Reflect check-in toe te voegen geef je de mogelijkheid aan leerlingen om op een gestructureerde manier aan zelfreflectie te doen en krijg je als leraar op een eenvoudige manier inzage in het leren van je leerling.
Een Reflect check-in voeg je in enkele kliks toe aan elke willekeurige OneNote pagina van je cursus. Je kan dit gebruiken voor snelle en gemakkelijke pre- en postbeoordelingen of als “exit slips” om de volgende les voor te bereiden.
Hoe voeg je nu snel zelf een reflect toe aan een OneNote pagina met oefeningen?
- Ga naar het gewenste team en selecteer Class Notebook.
- Zoek de pagina waar u wilt dat leerlingen hun leerproces beoordelen.
- Selecteer het Class Notebook-tabblad en selecteer Reflecteren. Hiermee wordt een deelvenster geopend waarin u uw incheckvraag kunt plaatsen.
(Sommige vragen hebben een tekstvak om ze specifieker te maken. Bewerk de tekst als u dat wilt. De titel van de pagina wordt automatisch ingevuld.) - Kies een incheck-vraag uit de beschikbare lijst.
- Distribueer de pagina naar de leerlingen. Vanaf dat moment kan elke leerling de Reflect check-in persoonlijk invullen.
Als leraar kan je daarna via de optie Reflect de resultaten bekijken. Uiteraard zien leerlingen enkel de eigen Reflect check-ins. Jij als leraar ziet alle resultaten.
Reflect is standaard en gratis beschikbaar binnen het OneNote klasnotitieblok. Meer weten? Dan kan je hier terecht.
Er worden enkele debatkanalen gemaakt in Teams (kleine groepen, afzonderlijke kanalen, startstellingen).
- In je klasteam maak je enkele nieuwe kanalen waar je telkens enkele leerlingen aan toevoegt.
- In de chat van dit kanaal kunnen de leerlingen een debat voeren.
- Hierbij zorg je in het begin dat er enkele afspraken duidelijk zijn bijvoorbeeld over taal, inhoud, hoffelijkheid, … Je kan deze bijvoorbeeld posten als startbericht in dat kanaal.
- Misschien geef je zelf best ook enkele startstellingen weer waarover de leerlingen moeten debateren.
Een Formsquiz in Microsoft Forms met automatische feedback.
Een Microsoft Formsquiz met automatische feedback is een online tool waarmee je als leraar snel en gemakkelijk interactieve toetsen kunt maken en delen met je leerlingen. Een Formsquiz heeft de volgende voordelen voor het inoefenen van theorie:
- Je kunt kiezen uit verschillende soorten vragen, zoals meerkeuze, tekst, beoordeling, datum, rangschikking, Likert of bestandsupload.
- Je kunt punten toekennen per vraag en het juiste antwoord of de antwoorden aangeven. De quiz wordt dan automatisch verbeterd en je krijgt meteen de resultaten te zien in real-time grafieken en rapporten.
- Je kunt specifieke feedback geven op basis van de antwoorden die de leerlingen hebben gekozen bij meerkeuzevragen. De leerlingen zien dan de feedback bij elke vraag als ze hun quizantwoorden indienen. Zo kun je de leerlingen uitleggen waarom een antwoord juist of fout is, of extra informatie geven over het onderwerp.
- Je kunt de quiz instellingen aanpassen, zoals de start- en einddatum, de tijdslimiet, de willekeurige volgorde van de vragen of de opties, de weergave van de resultaten, enz.
- Je kunt de quiz integreren in je klasteam, OneNote, PowerPoint of Excel. Zo kun je de quiz gemakkelijk invoegen in bestaand materiaal, de voortgang van de leerlingen volgen, en feedback geven.
Een Formsquiz met automatische feedback kan je dus helpen om je leerlingen te motiveren, te differentiëren, en te evalueren.
Microsoft Forms is gratis beschikbaar binnen onze schoolomgeving. Meer uitleg hoe je aan de slag gaat kan je hier vinden.
Een BookWidget.
Bookwidget is een online tool waarmee je interactieve oefeningen en toetsen kunt maken en delen met je leerlingen. Je kunt kiezen uit meer dan 40 verschillende soorten oefeningen, zoals quizzen, werkbladen, kruiswoordraadsels, memoryspelletjes, enz. Je kunt ook multimedia-elementen toevoegen, zoals afbeeldingen, video’s, audio, enz. BookWidgets integreren naadloos in je klasteam.
Bookwidget kan gebruikt worden om theorie aan te brengen op een leuke en interactieve manier. Je kunt bijvoorbeeld een webquest maken, waarbij je leerlingen een bepaald onderwerp laten onderzoeken aan de hand van online bronnen. Of je kunt een interactief werkblad maken, waarbij je leerlingen de theorie kunnen lezen en meteen kunnen toepassen in oefeningen die automatisch verbeterd worden.
Elke leraar kan gebruik maken van een BookWidget licentie, deze wordt aangevraagd met een eenvoudige mail naar ICT Centraal.
Leerversnellers binnen je klasteam: leesvoortgang, zoekvoortgang.
Leerversnellers zijn hulpmiddelen die naadloos geïntegreerd zijn in Microsoft Teams, OneNote, PowerPoint, Word en meer. Ze helpen leerlingen bij het oefenen van verschillende vaardigheden en bieden leerling en leraar inzicht in de voortgang van leerlingen. Hier zijn enkele voorbeelden van leerversnellers die door leerlingen gebruikt kunnen worden om theorie in te oefenen:
- Leesvoortgang: leesvoortgang -een leerversneller binnen de Teamsopdrachten- laat leerlingen toe om hun leesvaardigheid te verbeteren. Het biedt inzicht in de woorden per minuut, het aantal woorden dat correct wordt uitgesproken, het aantal woorden dat verkeerd wordt uitgesproken, en meer.
- Zoekvoortgang: zoekvoortgang -een leerversneller binnen de Teamsopdrachten- helpt leerlingen bij het formuleren van doeltreffende zoekopdrachten, het vinden van betrouwbare sites met behulp van NewsGuard en leert ze daarnaast kritisch nadenken over hun zoekresultaten, zonder te worden afgeleid door advertenties.
- Sprekercoach: sprekercoach helpt leerlingen bij het oefenen van hun spreekvaardigheid. Het biedt praktische analyses van de spreekvaardigheid van leerlingen en geeft feedback over aspecten zoals tempo, pauzes, woordgebruik en meer. (Momenteel enkel beschikbaar in het Engels.)
- Leescoach: leescoach helpt leerlingen bij het oefenen van lezen met opdrachten in Teams en Immersive Reader. Leerlingen krijgen hulp bij uitspraak, het afbreken van lettergrepen, leessnelheid en vocabulaire. Leescoach is vooral nuttig voor het ondersteunen van leerlingen op verschillende niveaus. (Momenteel enkel beschikbaar in het Engels.)
5. Evaluatie
Hoe kan je nu evalueren wat de leerlingen gedaan hebben.
Leerlingen maken een Canva (eventueel met peerevaluatie, zie verder)
- Op Canva kunnen de leerlingen met een schoolaccount aan de slag.
- Hier vraag je ze om een affiche, flyer of collage te maken.
- Eventueel geef je de leerlingen een sjabloon van alle zaken die er zeker in moeten.
- Wanneer ze klaar zijn kunnen ze dit doorsturen naar jou voor evaluatie of in een klasteam voor een peerevaluatie.
Een Formsquiz in Microsoft Forms met optioneel automatische feedback.
Een Microsoft Formsquiz met automatische feedback is een online tool waarmee je als leraar snel en gemakkelijk interactieve toetsen kunt maken en delen met je leerlingen. Een Formsquiz heeft de volgende voordelen voor het inoefenen van theorie:
- Je kunt kiezen uit verschillende soorten vragen, zoals meerkeuze, tekst, beoordeling, datum, rangschikking, Likert of bestandsupload.
- Je kunt punten toekennen per vraag en het juiste antwoord of de antwoorden aangeven. De quiz wordt dan automatisch verbeterd en je krijgt meteen de resultaten te zien in real-time grafieken en rapporten.
- Je kunt specifieke feedback geven op basis van de antwoorden die de leerlingen hebben gekozen bij meerkeuzevragen. De leerlingen zien dan de feedback bij elke vraag als ze hun quizantwoorden indienen. Zo kun je de leerlingen uitleggen waarom een antwoord juist of fout is, of extra informatie geven over het onderwerp.
- Je kunt de quiz instellingen aanpassen, zoals de start- en einddatum, de tijdslimiet, de willekeurige volgorde van de vragen of de opties, de weergave van de resultaten, enz.
- Je kunt de quiz integreren in je klasteam, OneNote, PowerPoint of Excel. Zo kun je de quiz gemakkelijk invoegen in bestaand materiaal, de voortgang van de leerlingen volgen, en feedback geven.
Een Formsquiz met automatische feedback kan je dus helpen om je leerlingen te motiveren, te differentiëren, en te evalueren.
Microsoft Forms is gratis beschikbaar binnen onze schoolomgeving. Meer uitleg hoe je aan de slag gaat kan je hier vinden.
Een BookWidget.
Bookwidget is een online tool waarmee je interactieve oefeningen en toetsen kunt maken en delen met je leerlingen. Je kunt kiezen uit meer dan 40 verschillende soorten oefeningen, zoals quizzen, werkbladen, kruiswoordraadsels, memoryspelletjes, enz. Je kunt ook multimedia-elementen toevoegen, zoals afbeeldingen, video’s, audio, enz. BookWidgets integreren naadloos in je klasteam.
Bookwidget kan gebruikt worden om theorie aan te brengen op een leuke en interactieve manier. Je kunt bijvoorbeeld een webquest maken, waarbij je leerlingen een bepaald onderwerp laten onderzoeken aan de hand van online bronnen. Of je kunt een interactief werkblad maken, waarbij je leerlingen de theorie kunnen lezen en meteen kunnen toepassen in oefeningen die automatisch verbeterd worden.
Elke leraar kan gebruik maken van een BookWidget licentie, deze wordt aangevraagd met een eenvoudige mail naar ICT Centraal.
Geogebra.
GeoGebra Wiskunde oefenen een ideale hulp voor leerlingen om te oefenen en zichzelf te evalueren. Het biedt nauwkeurige hulp wanneer er geen leraar in de buurt is en stelt leerlingen in staat om rekenproblemen op te lossen op hun laptop, tablet of smartphone. Hier lees je er meer over.
Om te beginnen kan je de dynamische notatie gebruiken en de begeleide initiatiehandleidingen volgen om de basisprincipes en mogelijkheden van GeoGebra Wiskunde oefenen te leren kennen. Er zijn verschillende soorten rekenproblemen die je kunt oplossen, zoals getallen, algebra, meetkunde, functies, statistieken en kansberekening.
Zo kan je een rekenprobleem op twee manieren selecteren of invoeren:
- Typ het probleem dat je wilt oplossen in het invoervak en klik op Oefenen. Je kunt met het virtuele toetsenbord meer complexe uitdrukkingen invoegen.
- Selecteer een van de getoonde types van rekenproblemen en oefen dit type met randomopgaven.
Na het ingeven van een rekenprobleem verschijnt de interactieve, dynamische interface met de Graspable Math notatie. Leerlingen kunnen nu het probleem stap voor stap oplossen. Als je hulp nodig hebt om je specifiek rekenprobleem op te lossen, kunnen ze op de knop Hint klikken voor een tip met visuele ondersteuning voor een volgende stap. Als de tips je niet de gewenste informatie bieden, kunnen ze op de knop Next Step klikken om de volgende stap te onthullen.
Leerlingen kunnen ook een reeks gelijkaardige opgaven oplossen door een van de vooraf gedefinieerde rekenopgaven te selecteren in GeoGebra Wiskunde oefenen. Na het afwerken van een opgave kunnen ze klikken op de knop Next om een gelijkaardig probleem te laden en verder te oefenen.
Peerevaluatie (ranking top 3) vb over debatten, Canva tonen en scoren.
- Stel de werken van de leerlingen open voor de ganse klas (affiches (Canva), PowerPoints, opinieteksten, debatten, …)
- Geef een “stemformulier” of “evaluatieformulier” aan de leerlingen (Microsoft Forms). Laat ze een heel specifiek werk beoordelen of laat ze een stop 3 scoren.
Zelfevaluatie via AI.
- Het gemaakte werk (opinietekst, …) laat je opslaan in pdf.
- Je opent het document in Microsoft Edge.
- Daarna open je de Copilot.
- Geef een prompt waarbij Copilot “de geopende webpagina” moet beoordelen bijvoorbeeld op vlak van taal of aangeven welke zinnen je duidelijker zou kunnen formuleren. (Daarna vraagt Copilot je mogelijks toestemming om de geopende webpagina te bekijken.)
Voorbeeldprompt:
Je neemt de rol van een leraar op je. Je beoordeelt de geopende tekst op vlak van taal. Geef aan waar de tekst onduidelijk is. Geef concrete verbetersuggesties.
Gebruik Flip, het eenvoudig sociaal videoplatform voor sociaal leren.
- De leerlingen maken via de app Flip een filmpje.
- Hierin geven ze een korte pitch over de leerstof, een oefening, een opdracht, …
- Daarna kan dit beoordeeld worden door jezelf of door medeleerlingen.
- Je kan dit ook laten indienen via een Teamsopdracht zodat je ook als leraar kunt evalueren.
Van theorie naar praktijk: enkele tips
Je bekeek de verschillende lesonderdelen en de aangereikte methodes maar hoe zet je nu concrete stappen om dit toe te passen in lespraktijk? We geven enkele tips:
- Vertrek van vaardigheden die je al bezit zoals hetopstellen van een goede PowerPoint, en verbeter ze, bijvoorbeeld door de PowerPoint op te nemen of in te spreken.
- Maak gebruik van materiaal dat je al hebt, zoals digitale oefeningen van de uitgeverij of materiaal van een vakcollega.
- Werk (meer) samen: bijvoorbeeld, laat iemand een ingesproken PowerPoint maken die de theorie uitlegt, terwijl een ander een formulier maakt.
Wat maakt een goede les? Ook hier kunnen we wat algemene tips geven:
- Zorg voor voldoende variatie: niet enkel een tekst met vraagjes. Om leerlingen geboeid te houden zorg je voor een verscheidenheid aan werkvormen zoals een video, ingesproken PowerPoints, teksten en oefeningen.
- Breng alle bronnen en werkvormen samen in één duidelijk geheel. Zorg dat leerlingen niet hoeven zoeken. Maak een keuze waar je je comfortabel bij voelt, zoals de optie Classwork in je klasteam.
- Denk bij het opstellen van opdrachten goed na over wat je van de leerling verwacht. Wat moet worden ingediend en wat niet? Overweeg vooraf wat je zelf later nog moet doen. Bedenk hoe je het proces zowel voor de leerling als voor jezelf efficiënt kunt maken.
En vergeet niet waarom je hiermee aan de slag gaat:
- Het doel is om de leerwinst voor elke leerling te maximaliseren.
- Door de tools op de juiste manier te gebruiken, kun je als leraar de vinger aan de pols houden van het leerproces van je leerlingen. Bij digitale oefeningen kun je vaak zien hoe lang ze aan de oefening hebben gewerkt en kun je de prestaties van individuele leerlingen volgen.
- Digitaal is soms de enige manier om te kunnen differentiëren binnen je les.
Nu is het aan jullie!
Zie je het al helemaal zitten? Gebruik wat je interessant lijkt en gebruik deze gelegenheid om eens iets nieuws te proberen. Daag jezelf uit!
“En vergeet niet, je hoeft niet altijd een volledige les zonder leraar uit te werken. Soms wil je dat de leerlingen alleen voor een specifiek lesonderdeel zelfstandig aan de slag gaan; op andere momenten kunnen de verwachtingen of noden anders zijn.
Hulp nodig?
Een beetje overdonderd door dit alles? Geen nood! Iedereen had in het begin hetzelfde gevoel. Weet dat je er niet alleen voorstaat! De pedagogische ICT-ers zijn er om je te helpen. Spreek ze aan of maak een afspraak voor een 1:1 moment. Zo kan er concreet met jouw vragen aan de slag gegaan worden.
En vergeet onze digitale community A-PT-Digitaal leren niet waar je terecht kan voor inspiratie, hulp, …
Ten slotte: enkele voorbeelden
Afsluiten doen we met enkele voorbeelden van collega’s waarbij je kan zien hoe verschillende onderdelen in een concrete lescontext toegepast worden. Zelf een voorbeeld om te delen, geef ons zeker een seintje!
Zelfstandig op eigen tempo en niveau theorie verwerken.
in OneNote vinden de leerlingen een leerpad. Naast geschreven tekst over de theorie vinden de leerlingen er ook videomateriaal wat we posten op Stream én (optioneel) oefenmateriaal. Door deze manier van werken bieden we de inhoud op maat van verschillende leerstijlen aan. De timing wat wanneer afgewerkt moet zijn is duidelijk voor alle leerlingen maar leerlingen kiezen zelf hun tempo – met andere woorden kunnen zelf beslissen aan welk onderdeel (theorie, oefeningen) ze hoeveel tijd beslissen.
De kans krijgen om te oefenen, zichzelf te evalueren en bij te sturen.
De leerlingen krijgen tijdens de (afstands)les 2 Teamsopdrachten.
- Opdracht 1 wordt (automatisch) gepubliceerd aan het begin van de les. In deze opdracht vinden de leerlingen duidelijke instructies rond de te verwerken theorie. Zowel geschreven als onder de vorm van een filmpje op Stream. Ze krijgen ook meteen een aantal oefeningen die 35 min. later ingediend moeten zijn in deze opdracht.
- Minuut 35 komt de tweede opdracht online. In deze opdracht krijgen de leerlingen de verbetersleutel voor de oefeningen uit opdracht 1. Ze verwerken deze feedback in de persoonlijke opdracht en dienen in. Daarnaast moet elke leerling ook gesproken feedback (Flip) bezorgen over de afstandsles.
Richtvragen: welke problemen had jij persoonlijk en hoe kan ik (als leraar) je hierbij in de volgende les helpen?
Zelfgestuurd leren.
Bied een overzicht van de leerdoelen en de benodigde middelen voor de les. Laat leerlingen zelf kiezen hoe ze de lesinhoud willen verkennen en beheersen. Stel checkpoints in waarbij leerlingen hun voortgang rapporteren via online platforms of korte reflecties.
Duidelijke instructie door het gebruik van rubrics in je Teamsopdracht.
- Je leerlingen schrijven in Word een tekst.
- Dit Word-document heb je op voorhand zelf toegevoegd aan de opdracht in Teams én je hebt de functie “Leerlingen bewerken hun eigen exemplaar” aangevinkt.
- Je voegt ook een rubric toe aan deze opdracht, waarin je 5 criteria opneemt waarop de leerlingen gequoteerd zullen worden. Rubric gaat over argumentatie, over de vorm, over de voorbeelden die ze moeten geven… Bij elk criterium heb je een schaal van 4 punten toegevoegd (Zeer goed – goed – onvoldoende – zeer slecht), waarbij telkens kwalitatief uitgeschreven staat waaraan hun werk moet voldoen om dit cijfer te halen.
- Het schrijven van een rubric is wat werk op voorhand, maar achteraf veel eenvoudiger te objectiveren. Bovendien is je evaluatie bijzonder transparant omdat leerlingen op voorhand weten waaraan hun eindwerk moet voldoen.
Over Rubrics
Voordelen voor de leerling:
- Het wordt voor leerlingen transparant waarop je ze beoordeelt.
- Leerlingen kunnen zien waar ze staan (feedback), waar ze aan moeten voldoen (feed up) en wat ze nog moeten doen (feedforward) om een bepaald niveau/ bepaalde score te halen. Als ze feedback terugkrijgen zien ze direct aan welke vaardigheden ze nog moeten werken.
- Rubrics bevorderen zelfreflectie en zelfsturing bij leerlingen.
Voordelen voor de leraar:
- Werken met rubrics is standaard beschikbaar binnen je Teamsopdrachten. Hier lees je hoe je ermee aan de slag gaat.
- Het is een middel om ervoor te zorgen dat je op een betrouwbare, valide en consistente manier blijft beoordelen. Een rubric zorgt ervoor dat je dezelfde criteria blijft handhaven bij de beoordeling.
- Als er in het vak cursus meerdere leerlingen en beoordelaars zijn, beoordeelt elke leraar volgens dezelfde beoordelingscriteria.
- Het opstellen van rubrics kost veel tijd. Maar met goed opgestelde rubrics win je die tijd terug later in het beoordelingsproces.
- Door bij te houden op welke vaardigheden leerlingen beter en slechter scoren, zie je gemakkelijk waar leerlingen extra aandacht aan moeten besteden.
Digitaal cursusmateriaal (leerpad).
In het vak geschiedenis hebben we een uitdagende manier gevonden om historische personages tot leven te brengen in de klas met behulp van het OneNote klasnotitieblok van ons jaarteam.
Hoe werkt het?
Dankzij het klasnotitieblok krijgen leerlingen hun eigen exemplaar van het cursusmateriaal. Dat kunnen ze bewerken en verkennen op hun eigen tempo.
Wat kan je verwachten?
We brengen de lesstof tot leven door leerlingen te voorzien van een kader (tekst) en verheldering in de vorm van ingevoegde videofragmenten (op Stream, maar direct af te spelen op de pagina van de leerling). Met deze aanpak creëren we een boeiende pagina waarin elke leerling zijn eigen weg kan vinden.
De distributie van deze inhoud resulteert in gepersonaliseerde leermiddelen voor elke leerling (elke leerling krijgt door distribueren een persoonlijke kopie van de pagina waarmee gewerkt kan worden). Op de pagina vinden ze naast de tekst en video ook een uitdagende opdracht: het maken van een persoonlijkheidsanalyse. Deze invullen gebeurt individueel en hier komt de kracht van het pennetje in OneNote echt tot zijn recht.
Waarom kiezen voor het werken met het OneNote klasnotitieblok?
Door digitaal te werken in het klasnotitieblok van het jaarteam kunnen we moeiteloos diverse materialen zoals tekst, afbeeldingen en video’s aanbieden. De natuurlijke verwerking van de leerstof wordt bevorderd door het gebruik van de pen in combinatie met OneNote. Als leraar ben je in staat om op elk moment de voortgang van de leerlingen te volgen, wat de interactie en betrokkenheid in de klas aanzienlijk verhoogt.
Wil je zelf de kracht van OneNote klasnotitieblok ontdekken? Er is een handig leerpad waarmee je zelfstandig de eerste stappen kunt zetten. OneNote kan bij aanvang wat overweldigend lijken, spreek zeker een collega van pedagogische ICT aan voor een vlotte start wanneer het niet direct duidelijk is. Hier maak je makkelijk een afspraak op een moment dat voor jou past.
Zelfstandig op eigen tempo en niveau theorie verwerken.
In OneNote vinden de leerlingen een leerpad. Naast geschreven tekst over de theorie vinden de leerlingen er ook videomateriaal wat we posten op Stream én (optioneel) oefenmateriaal. Door deze manier van werken bieden we de inhoud op maat van verschillende leerstijlen aan. De timing wat wanneer afgewerkt moet zijn is duidelijk voor alle leerlingen maar leerlingen kiezen zelf hun tempo – met andere woorden kunnen zelf beslissen aan welk onderdeel (theorie, oefeningen) ze hoeveel tijd beslissen.